Nederland dreigt veel oranje-groene energie mis te lopen

Bijna alle bedrijven met duurzame energieprojecten zijn (zeer) bezorgd over het feit dat er vanaf 2027 geen budget meer is gereserveerd voor de SDE++-regeling. Driekwart van de bedrijven verwacht dat de ontwikkeling van nieuwe duurzame energieprojecten halveert of zelfs stil komt te liggen. “Nederland dreigt hierdoor heel veel oranje-groene energie en economische kansen mis te lopen en langer afhankelijk te blijven van fossiele import uit onbetrouwbare landen. Terwijl stabiel beleid bedrijven juist vleugels geeft,” zegt Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), die een inventarisatie onder bedrijven uitvoerde. De NVDE roept de formerende partijen op om de eerdere bezuiniging van 1 miljard euro op de SDE++-regeling terug te draaien. 

De NVDE pleit voor snelle besluitvorming door een nieuw kabinet. “De SDE++ is het fundament onder het belangrijkste dat bedrijven nodig hebben om duurzame projecten te realiseren: beleidszekerheid. We dringen erop aan dat een nieuw kabinet Nederland vooruithelpt met consistent beleid en vanaf 2027 voor langere termijn geld reserveert voor de SDE++. Dat is nodig voor onze onafhankelijkheid, ons investeringsklimaat en voor grip op de energierekening van huishoudens en bedrijven,” zegt Van der Gaag.

SDE++ zorgt voor oranje-groene energie

De SDE++ is de drijvende kracht achter onze oranje-groene energie: schone energie van Nederlandse bodem. In 2024 werd bijvoorbeeld bijna de helft (163 PJ) van alle hernieuwbare energie (358 PJ) in Nederland geproduceerd met SDE-subsidie, zo blijkt uit cijfers van CBS en RVO. Die hernieuwbare energie heeft gezorgd voor een lagere energierekening: Nederland heeft er ongeveer 18 miljard euro aan kosten mee bespaard. En de prijspiek tijdens de Oekraïnecrisis zou nog veel hoger zijn geweest als we geen hernieuwbare energieproductie hadden gehad. De subsidierechten van bestaande projecten zijn overigens goed geborgd in de SDE; het probleem zit in de mogelijkheid om voor nieuwe projecten SDE te krijgen.

Afblazen van projecten

Duurzame energieprojecten hebben vaak lange voorbereidingstijden. Daarom is budgetzekerheid over meerdere jaren nodig. Uit de recente inventarisatie van de NVDE blijkt dat het ontbreken van perspectief op subsidie vanaf 2027 nu al leidt tot uitstel van investeringen, afblazen van projecten en financieringsproblemen. Hoewel veel projecten het merendeel van hun inkomsten halen uit de verkoop van hernieuwbare energie stellen banken een SDE++-beschikking vaak als voorwaarde voor financiering. Zonder deze zekerheid verslechtert het investeringsklimaat in rap tempo.

Voor zomer 2026 duidelijkheid nodig

Naast de zorgen over de voortgang van eigen projecten, maakt driekwart van de bedrijven zich ook ernstige zorgen over de bredere impact op de energietransitie in Nederland. De kans is reëel dat de verduurzaming van de energievoorziening flinke vertraging oploopt. In 2026 is er nog wel SDE++-budget beschikbaar. Meer dan de helft van de bedrijven geeft aan dat zij uiterlijk in de eerste helft van 2026 duidelijkheid nodig hebben over subsidiemogelijkheden voor 2027, om investeringen op koers te houden. De NVDE roept bedrijven op om in elk geval tot dit moment gewoon door te gaan met het voorbereiden van hun projecten zodat er geen onnodige vertraging optreedt.

In de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma’s van potentiële coalitiepartijen D66, VVD, GL-PvdA en CDA is te lezen dat ze structureel 200 tot 800 miljoen euro uittrekken om duurzame energie te stimuleren door middel van de SDE++-regeling of subsidies. Alleen JA21 wil de SDE++ afschaffen.

Inventarisatie

De NVDE inventariseerde de gevolgen van het stoppen van de SDE++-regeling vanaf 2027, voor bedrijven uit haar achterban. Ook bij de NVDE aangesloten brancheorganisaties en VNO-NCW deelden de enquête met hun leden. De NVDE interviewde ook een achttal bedrijven die hun energieprojecten zien sneuvelen door het stoppen van de subsidie.

Lees hier de rapportage over de SDE++-inventarisatie

Lees hier de cases van bedrijven wiens energieprojecten niet doorgaan bij gebrek aan SDE++