Ben je ook benieuwd hoeveel duurzame energie er uit wind, zon en biogas in Nederland wordt geproduceerd? En hoeveel het scheelt of er wind is of niet? Wat het verschil is of de zon schijnt of het bewolkt is? Dat kan sinds vorige week met de app Energieopwek.nl. Dit initiatief van TenneT, Netbeheer Nederland, Gasunie New Energy en Entrance geeft op elk moment van de dag real time inzicht in deze informatie. We vroegen Martien Visser, een van de initiatiefnemers, om meer uitleg.

Met Energieopwek.nl wordt niet alleen transparant hoeveel duurzame energie op een zeker moment wordt opgewekt, maar ook in welke onderlinge verhouding. Per jaar is het aandeel biomassa drie keer zo groot als zonne-energie, maar weer drie keer zo klein als windenergie. Maar die verhouding varieert per dag. Een snelle blik op de afgelopen maandag leert dat op die dag 1873 MW aan wind-, zonne-energie en biomassa is geproduceerd in ons land: genoeg om een stad ter grootte van Utrecht (ruim 300.000 inwoners) te voorzien van energie.

Het beeld kan in de loop van een dag of een week sterk verschuiven. Afgelopen dinsdag was er bijvoorbeeld veel minder wind. In totaal is er maar 822 MW geproduceerd.

Tegenover het zeer wisselende aanbod van weersafhankelijke bronnen als wind en zon staat het veel constantere aanbod van bijvoorbeeld biogas. De web-app geeft een belangrijk inzicht in de dynamiek van de duurzame energieopwekking. Het is ontwikkeld op basis van expertise bij Entrance (Hanzehogeschool Groningen). Lector Netingratie Martien Visser was daarbij nauw betrokken.

Waarom deze app?
Visser: “De reden om de app te bedenken is eigenlijk gewoon nieuwsgierigheid. Er wordt me vaak gevraagd door mensen of die zonnepanelen wel wat opleveren bijvoorbeeld. Ik wilde kijken naar de realisatie. Er is bijna altijd wel ergens zon of wind.  Zelfs op een grijze winstille dag als deze week haal je zo 500 MW binnen. Op een goede dag wekken we al snel 2000 MW op met duurzame energie. De productie van energie vindt steeds meer op lokaal niveau plaats. Dat vraagt ook om nieuwe manieren om gegevens over energieproductie beschikbaar te maken. Deze applicatie laat zien op welk moment in welke regio hoeveel duurzame energie wordt opgewekt.”

Was dit inzicht er nog niet eerder?
“Vanuit Entrance heb ik al samen met studenten in kaart gebracht hoeveel hoeveel duurzame energie er per dag in totaal wordt opgewekt en hoeveel fossiele energie we nog nodig hebben. Dan zie je duidelijk hoe groot het dagelijkse percentage is aan duurzame energie. Maar toen keken we vooral terug. Met deze app kunnen we dus voor zon, wind en biogas realtime zien wat we opwekken. En dat levert allerlei nieuwe mogelijkheden op. Wat is het slimste moment bijvoorbeeld om elektriciteit te gebruiken?”

In de app wordt gecommuniceerd over steden als het gaat om de opbrengst van de duurzame energie. Waarom hebben jullie daarvoor gekozen?
“Voorheen spraken we in huishoudens. Daarvan zijn we afgestapt omdat het tot verwarring leidde wat nou het verschil is tussen huishoudens en huizen. We weten wat het finale energieverbruik is van Nederland. Dat getal wordt bijvoorbeeld gebruikt om ons nationale percentage van duurzamen energie uit te rekenen. Dat getal delen we door het aantal Nederlanders en zo komen we op een verbruik per persoon van 92 kWh per dag. Zo kunnen we berekenen wat we aan duurzame energie hebben en hoeveel mensen we daarin kunnen voorzien. De totale energie drukken we uit in stad, om aan te geven dat we naast huishoudens ook rekening houden met de energie die we nodig hebben in bijvoorbeeld scholen, ziekenhuizen, datacenters en bedrijven.”

Welke aannames maken ze wat betreft het opgesteld vermogen voor zon en wind? CBS cijfers komen immers achteraf?
“We hebben goed voor ogen wat er aan windenergie is dankzij de cijfers van TenneT. Wat betreft zonne-energie is het wat lastiger. Niemand weet het precies. Daarom raadpleeg ik elk half jaar een aantal experts op dit gebied om opnieuw vast te stellen wat er staat in Nederland en wat het groeipercentage is. Er staat nu ruim 1800 MW aan zonne-energie in Nederland. De modellen die we gebruiken in de app zijn gekoppeld aan KNMI-cijfers. Die komen uit 30 meetstations die verspreid staan over Nederland. De data worden elke 10 minuten ververst.”

Voor wie is de app precies bedoeld? Is de informatie ook interessant voor bedrijven die zich bezighouden met de energietransitie?
“Hij is primair bedoeld om mensen attent te maken op wat er allemaal gebeurt en wat het al oplevert aan duurzame energie. De bedoeling is wel dat het snel wordt uitgebreid op termijn met gegevens over biomassa, geothermie en waterkracht. Ik denk dat bedrijven er nu ook al plezier van kunnen hebben. Hoe harder de wind, hoe lager de prijzen. Dat kunnen ze er aan aflezen. Je kunt er een gevoel mee krijgen van wat er speelt. Echte voorspelling kun je er nog niet meedoen. Echte business informatie levert het dus niet op. Maar dat kan ook nog komen. Ik ben bezig met een partij om het model meer voorspellend te maken.”

De app Energieopwek is beschikbaar op de pc, tablet en mobiel. Meer informatie: www.energieopwek.nl. Kijk hier voor de berekening van alle energiegegevens van de laatste maand, inclusief hernieuwbare energie, waaruit de App is ontstaan.