De NVDE verwelkomt het ambitieuze Europese klimaatpakket, dat broodnodig is om de economie uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te laten zijn. Het pakket straalt urgentie uit, en laat zien dat we van doelen naar daden moeten. We hebben daarbij geen keuze, zei Commissievoorzitter Von der Leyen: “Change on this scale is never easy – even when it is necessary. And for that reason there are some who will say we should go slower, we should go lower, we should do less. But when it comes to climate change, doing less or doing nothing literally means changing everything. The infernos and hurricanes we have seen over the last few weeks are only a very small window into what our future could look like”.
Het is zaak om zo snel mogelijk duidelijkheid te krijgen over de uitwerking van de aangekondigde regelgeving en implementatie in nationale wet- en regelgeving met het oog op de 2030-doelen. Vicepresident Frans Timmermans vatte de uitgangspunten goed samen: “We’re putting a price on carbon so that people have the incentive to use less carbon and we put a premium on decarbonising so that we stimulate innovation and adaptation”.
De Europese klimaatplannen helpen enorm om Europa duurzamer te maken en zorgen er bovendien voor dat de energietransitie in Nederland kan worden versneld. De NVDE roept de nationale politiek op om in de kabinetsformatie gebruik te maken van deze Europese rugwind, en werk te maken van klimaatactie in een nieuw regeerakkoord om de 2030-doelen te bereiken. Daarbij is het ook essentieel om het beschikbare (maar nog niet door Nederland aangevraagde) Europese herstelgeld te gaan benutten voor de energietransitie.
“Change on this scale is never easy – even when it is necessary. And for that reason there are some who will say we should go slower, we should go lower, we should do less. But when it comes to climate change, doing less or doing nothing literally means changing everything. The infernos and hurricanes we have seen over the last few weeks are only a very small window into what our future could look like”.
Meer hernieuwbare energie
De NVDE is blij met het ophogen van het hernieuwbare energiedoel naar 40 procent. Dit is onmisbaar in het structureel verduurzamen van de energievoorziening. Dat betekent niet alleen een sterke opgave voor schone opwek, maar ook voor de bijbehorende energie-infrastructuur. Zeker bij deze doelstelling voor hernieuwbare energie geldt dat alle opties en technieken nodig zullen zijn, we kunnen het ons simpelweg niet veroorloven technieken uit te sluiten.
ETS
Het is goed dat de Europese Commissie inzet op betere en consequente beprijzing van CO2-uitstoot. Op dit moment bewijst de CO2-prijs van ongeveer 50 euro per ton dat het systeem effectief is om de klimaatdoelen te bereiken. Met de voorgestelde plannen wordt CO2-beprijzing verder aangescherpt en effectiever gemaakt. In Nederland kan bovendien met de bestaande SDE-budgetten meer klimaatwinst geboekt worden, omdat het ETS verduurzaming sneller rendabel maakt.
Het is essentieel dat de verbreding van ETS naar mobiliteit en gebouwde omgeving een extra stimulans betekent voor de ambities uit het Klimaatakkoord en de ambitieuze nationale doelen niet ondermijnt. Onlangs zei Diederik Samsom in gesprek met Tweede Kamerleden dat ETS een wind in de rug is voor het behalen van de doelstellingen, ook in de ESR-sectoren (gebouwde omgeving, transport, landbouw en kleinere industrie). Wij zien uit naar de verdere concretisering.
De Commissie kondigde bovendien aan dat lidstaten al hun inkomsten uit de handel in emissierechten aan klimaat- en energiegerelateerde projecten moeten gaan besteden. Dit is, naast bestaande en nieuwe middelen, een belangrijke extra financieringsbron voor de energietransitie. Het mes snijdt daarbij aan twee kanten: door een hogere CO2-prijs wordt uitstoot verder ontmoedigd, en de inkomsten voor duurzame alternatieven nemen toe.
Gebouwde omgeving
De effectiviteit van verbreding van ETS naar onder meer de gebouwde omgeving zal sterk afhangen van hoe dit systeem uiteindelijk wordt vertaald naar de Nederlandse situatie, en of het bijvoorbeeld bovenop of in plaats van de Nederlandse energiebelasting zal komen. Tegelijk kan het een duidelijke prikkel bieden om in de loop van de komende decennia ook deze sector steeds schoner te maken. Daarbij is ook het bijbehorende budget voor een sociaal klimaatfonds relevant, onder meer om energiearmoede tegen te gaan. Op nationaal niveau zou een versterking van de ambitie voor gebouwrenovatie, inclusief verdere concretisering hiervan, een goede aanvulling zijn.
Mobiliteit
De NVDE ziet in het aanscherpen van emissienormen voor nieuwe voertuigen een belangrijke steun in de rug voor het halen van onze nationale klimaatdoelen. Het is goed dat er een zero emissie doel voor voertuigen is gesteld, al had het vanuit Nederlands oogpunt ambitieuzer gekund (2030 in plaats van 2035). Ook gezien de aankondigingen van grote autofabrikanten om alleen nog elektrische auto’s te verkopen zien wij de nationale ambitie van 100 procent nulemissie nieuwverkopen in 2030 nog steeds als realistisch en noodzakelijk. Daarnaast is het goed dat de Europese Commissie ruimschoots aandacht heeft voor de uitbreiding van laad- en tankpunten voor zero emissie vervoer.
CBAM
De NVDE juicht daarnaast de introductie van een Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) toe, om de concurrentiepositie van de Europese industrie en werkgelegenheid te beschermen en carbon leakage te voorkomen. Het is goed dat hierbij ook de uitgifte van gratis rechten wordt verminderd om de effectiviteit te vergroten.